Table of Contents
ऑनलाईन परीक्षा चे फायदे आणि नुकसान – Advantage and disadvantage of online exam in Marathi – निबंध
ऑनलाईन परीक्षा चे फायदे आणि नुकसान :- आज विज्ञानाने एवढी प्रगती केली आहे की आजच्या युगाला विज्ञान युग असे सुद्धा म्हटले जाते विज्ञानामुळे मानवाच्या जीवनात खूप सुख सुविधा आलेल्या आहेत.
विज्ञानामुळे उद्योग-व्यापार हॉस्पिटल या क्षेत्रात वाढ झालेली आहे, आणि या क्षेत्रात खूप प्रगती होत आहे. याच प्रमाणे शिक्षणाच्या क्षेत्रात पण प्रगती होत आहे. ऑनलाइन परीक्षा हेसुद्धा विज्ञानाची देन आहे.
ऑनलाइन परीक्षेचे खूप सारे फायदे आहेत जे आता तुम्हाला कळणार आहेत यासाठी तुम्ही हि पोस्ट पूर्ण वाचा ऑनलाइन परीक्षेचे फायदे खाली दिले आहेत. आपण या सोबत ऑनलाईन परीक्षेचे काय काय नुकसान आहेत हे सुद्धा बघणार आहे तर मित्रांनो चला सुरु करूया आणि बघूया ऑनलाइन परीक्षेचे फायदे आणि नुकसान.
ऑनलाईन परीक्षा चे फायदे – Advantages of online exam in Marathi
तुम्हाला ह्या टॉपिक वर ऑनलाइन परीक्षेचे फायदे आणि नुकसान निबंध पाहिजे असेल तर आम्हाला तुम्ही सजेशन देऊ शकता. आम्ही या टॉपिक वर लवकरच निबंध लिहून पोस्ट करून यासाठी तुम्ही आपल्या ह्या मराठी वेबसाईटला सबस्क्राईब नक्की करा ज्यामुळे तुम्हाला अपडेट्स लवकर मिळेल.
1. सुरक्षा:
ऑनलाइन परीक्षेची प्रक्रिया अत्यंत सुरक्षित आहे. एकदा सर्व प्रश्न अपलोड झाल्यावर सॉफ्टवेअर द्वारे पेपर मध्ये फेरबदल करून विद्यार्थ्यांना दिले जाते. त्यामुळे शिक्षकांना पेपर लीकसारख्या समस्यांना सामोरे जावे लागत नाही.
ही प्रक्रिया विद्यार्थ्यांना कॉपी करण्यापासून रोखण्यास देखील सक्षम आहे. जर एखाद्या विद्यार्थ्याने कॉपी करण्याचा प्रयत्न केला तर त्याला संगणकाद्वारे चेतावणी दिली जाईल. तीन चेतावणी दिल्यानंतर विद्यार्थ्यांची परीक्षा संपुष्टात येईल.
2. त्वरित निकालाची प्रक्रिया:
ऑनलाईन परीक्षेत गुणांची जलद आणि अचूक गणना केली जाते. पारंपारिक परीक्षांमध्ये हे शक्य नाही.
यामुळे, पारंपारिक परीक्षांचे निकाल तयार करण्यात बराच वेळ लागतो. ऑनलाईन परीक्षा वापरुन, लवकरच तुमचा परीक्षेचा निकाल मिळवून तुम्ही बराच वेळ वाचविण्यास सक्षम असाल.
हा खूप मोठा फायदा आहे ऑनलाईन परीक्षेचा.
3. कमी किंमत:
आजही महाविद्यालये आणि शाळांमध्ये परीक्षांचा खर्च खूप जास्त आहे. प्रश्नपत्रिकेच्या छपाईपासून ते वाहतुकीच्या खर्चापर्यंत, वाहतुकीच्या किंमतीपर्यंत, महाविद्यालयांना परीक्षा घेण्यासाठी खूप खर्च करावा लागतो.
ऑनलाईन परीक्षेमुळे अतिरिक्त खर्च वजा केला जातो. परीक्षा तंत्रज्ञानाद्वारे पूर्णपणे परीक्षा ऑनलाईन घेतली जाते. जेव्हा आपल्याला वेगवेगळ्या ठिकाणी एकाधिक उमेदवारांसाठी परीक्षा घ्यायची असेल तेव्हा खर्च कमी करणे खूप फायदेशीर आहे. जे ही ऑनलाईन पद्धत करते आणि पेपर, वाहतूक, अशा अनेक गोष्टींचा खर्च वाचतो.
4. प्रश्नपत्रिका तयार करणे:
ऑनलाईन परीक्षेत प्रश्नपत्रिका तयार करणे खूप सोपे आहे. पारंपारिक परीक्षांसाठी प्रश्नपत्रिका तयार करणे एक कठीण काम आहे. शिक्षकांनी स्वतःच प्रश्न निवडून प्रश्नपत्रिकेच्या रूपात तयार करावा लागते म्हणजे प्रश्नपत्रिका तयार करणे. या कामात बराच वेळ लागतो आणि चुका होण्याचीही शक्यता असते.
आपण ऑनलाइन परीक्षेत सर्व प्रकारचे प्रश्न अपलोड करू शकता. या प्रक्रियेमुळे पेपर लीक होण्याची शक्यता देखील मोठ्या प्रमाणात कमी होते.
5. प्रवेश विश्लेषण:
परीक्षेनंतर त्याचे विश्लेषणही या तंत्रज्ञानाद्वारे शक्य आहे. आपण वैयक्तिक कार्यक्षमता आणि संपूर्ण गटाच्या कामगिरीचे विश्लेषण करू शकता.
याशिवाय आपण प्रदेशानुसार डेटाचे विश्लेषण देखील करू शकता. हे विश्लेषण आपल्याला एक चांगला निर्णय घेण्यास मदत करेल.
6. सुलभ संप्रेषण:
ऑनलाइन परीक्षेच्या प्रक्रियेमुळे विद्यार्थ्यांच्या संपर्कात राहणे खूप सोपे झाले असते. फॉर्म भरत असताना विद्यार्थ्यांनी त्यांचा संपर्क क्रमांक आणि ई-मेल घेतला जातो.
प्रवेश / परीक्षेशी संबंधित सर्व माहिती या दोन मार्गांनी विद्यार्थ्यांना दिली जाते. त्यांना एसएमएस आणि ई-मेलद्वारे माहिती दिली जाते.
ऑनलाईन परीक्षेबरोबरच ऑनलाईन प्रॉक्टरिंगची सुविधा देखील परीक्षेची संपूर्ण प्रक्रिया सोपी व सुलभ करत आहे.
ऑनलाईन प्रॉक्टोरिंग म्हणजे काय?
ऑनलाईन प्रॉक्टरिंग ही एक प्रक्रिया आहे ज्यामध्ये निरीक्षक ला स्वतः परीक्षा केंद्रात असण्याची आवश्यकता नसते. तो आपल्या संगणकावर विद्यार्थ्यांना वेगवेगळ्या स्क्रीनवर परीक्षा देताना दिसू शकतो.
ही प्रक्रिया वेब कॅमेरा आणि इंटरनेटच्या मदतीने केली जाते. त्याचे फायदे खाली दिलेल्या यादीमध्ये नमूद केले आहेत.
1. सुलभ व्यवस्थापन:
पारंपारिक परीक्षांमध्ये इन्व्हिगेलेटर म्हणजे निरीक्षक असणे फार महत्वाचे आहे. एका परीक्षेच्या वेळी जवळजवळ 30 ते 50 परीक्षार्थींकडे/विद्यार्थ्यांकडे एखादी निरीक्षक लक्ष ठेवते. पण यात खूप समस्या आहेत.
1000 पेक्षा जास्त विद्यार्थ्यांसाठी आपल्याला 25 पेक्षा जास्त निरीक्षकांची आवश्यकता असेल. त्याशिवाय इन्व्हिगिलेटरला परीक्षा केंद्रा पर्यंत प्रवास करावा लागतो. ऑनलाइन प्रॉक्टरिंगद्वारे या समस्या सोडविल्या जाऊ शकतात. या तंत्रज्ञानाच्या मदतीने, भौतिक प्रॉक्टोरिंगची आवश्यकता नाही.
परीक्षेच्या वेळी invigilator ची उपलब्धता त्यांच्या उपलब्धतेवर अवलंबून असते. अनेक शिक्षकांना परीक्षा केंद्रांवर जाणे शक्य होत नाही.
या तंत्रज्ञानामुळे, invigilators ला परीक्षा केंद्रांवर जाण्याची आवश्यकता नाही. तो कुठेही बसून इंटरनेट व संगणकाच्या मदतीने निरीक्षण करू शकतो.
त्याचप्रमाणे विद्यार्थ्यांनाही मैलांचा प्रवास करण्याची गरज भासणार नाही. तो घरी बसून त्याची परीक्षा देऊ शकेल.
2. परीक्षेची वेळ निश्चित करणे:
पारंपारिक परीक्षांमध्ये विद्यार्थ्यांची वेळ व जागा निश्चित करावी लागतात. यामुळे, चुका आणि गैरसमज होण्याची शक्यता वाढते. आपल्याला सुट्टीची काळजी देखील घ्यावी लागेल.
ऑनलाईन प्रॉक्टरिंगमुळे तुमच्या सर्व अडचणी सुटल्या आहेत. या प्रक्रियेमधील प्रत्येक गोष्ट तंत्रज्ञान आणि वेबकॅमद्वारे नियंत्रित केली जाते.
3. परीक्षा केंद्रे आवश्यक नाहीतः
महाविद्यालयांना परीक्षार्थी जवळ परीक्षा केंद्र शोधणे फार कठीण झाले आहे. विद्यार्थ्यांनाही संबंधित माहिती मिळवणे ही वेगळी समस्या आहे.
ऑनलाईन प्रॉक्टरिंग या सर्व समस्या दूर करते. महाविद्यालयांना परीक्षा केंद्रांचीही गरज नसते. यामुळे त्यांचा खर्चही वाचला आहे.
4. परीक्षा सुरक्षा:
परीक्षांमध्ये एखादा इन्व्हिगिलेटर असल्यास विद्यार्थ्यांना कॉपी करण्याची अभूतपूर्व संधी मिळतात. बर्‍याच वेळा विद्यार्थ्यांच्या जागी इतर लोक येतात आणि परीक्षा देतात.
हे सर्व दूर करण्यासाठी ऑनलाईन प्रॉक्टोरिंग हा एक चांगला उपाय आहे. ऑनलाईन प्रॉक्टोरिंगच्या वेळी विद्यार्थ्यांची छायाचित्रे घेतली जातात व व्हिडिओही रेकॉर्ड केले जातात.
जर एखादा विद्यार्थी कॉपी करताना पकडला गेला असेल तर त्याची परीक्षा निरीक्षक त्वरित संपवू शकतो. यामुळे ऑनलाइन प्रॉक्टरिंग खूप सुरक्षित आहे.
विज्ञानाचे चमत्कार आश्चर्यकारक आहेत. आता वेळ आली आहे की आपण शिक्षण क्षेत्रातही याचा लाभ घ्यावा.
ऑनलाईन परीक्षा चे नुकसान – disadvantages of online exam in Marathi
ऑनलाईन परीक्षेचे खूप सारे फायदे आहेत आजच्या कोरोना महामारीत ऑनलाईन परीक्षा ही वरदानच आहे असे सुद्धा आपण म्हणू शकतो जर आजच्या काळात ऑनलाईन परीक्षा सिस्टिम नसती तर किती नुकसान झाले असते हे पण तुम्हाला माहीतच आहे. पण ऑनलाईन पेपर परीक्षा शिक्षणाचे काही नुकसान सुद्धा आहे जे आपण आता बघूया.
ज्या प्रमाणे वर्गात शिकताना उत्साहाचे वातावरण असायचे त्या प्रकारचे उत्साहाचे वातावरण ऑनलाईन क्लास मध्ये दिसत नाही.
ज्या प्रकारे एका लाईव्ह क्लास मध्ये उत्साहाचे वातावरण असते ते ऑनलाइन क्लास मध्ये काही दिसत नाही.
या व्यतिरिक्त, गॅझेट्सच्या अतिरेक्यांमुळे डोकेदुखी, दृष्टीदोष कमकुवत होणे आणि एकाग्रता कमी होणे इत्यादींसारख्या आरोग्याच्या अनेक धोक्यांचा धोका देखील वाढतो.
आरोग्याशी संबंधित बर्‍याच नुकसानीनंतरही विशिष्ट परिस्थितीत या अभ्यास प्रक्रियेचा उपयोग फारच फायदेशीर ठरला आहे. जेव्हा आपले घर सोडणे आपल्या सोयीसाठी आणि आरोग्यासाठी हानिकारक असते, तेव्हा ऑनलाइन अभ्यासाची प्रक्रिया आपल्यासाठी वरदान ठरते.
1. स्वत: वर नियंत्रण ठेवा
ऑनलाइन अभ्यासाचे यश आपल्या क्षेत्रावर अवलंबून असेल, कोणतीही ऑनलाइन अभ्यासाची प्रक्रिया यशस्वी आहे की नाही हे केवळ आपल्या शिकण्याच्या उत्सुकतेवर अवलंबून आहे, आपले शिक्षक आपल्याला पाहू शकणार नाहीत, आपण जाणून घेण्यासाठी किती इच्छुक आहात हे आपल्या स्वातंत्र्यावर अवलंबून आहे. स्वत: च्या मनावर नियंत्रण ठेवून त्या वर्गाकडून आपण किती शिकत आहात हे आपल्यावर अवलंबून आहे.
2. प्रामाणिकपणावर अवलंबून रहा
ऑनलाईन अभ्यासाची ही एक महत्त्वपूर्ण त्रुटी आहे. ऑनलाइन वर्गात असताना आपले लक्ष नेहमी शीर्षस्थानी असले पाहिजे, यासाठी की आपण वर्गात स्वतंत्र नाही. आपण ऑनलाइन वर्गाकडे किती प्रामाणिक आहात हे आपल्या उपस्थितीवर अवलंबून आहे. अशा वर्गातील सर्व विद्यार्थ्यांकडे शिक्षकांचे लक्ष देणे शक्य नाही.
3. स्क्रीनवर ओव्हर एक्सपोजर
ऑनलाईन अभ्यासासाठी वर्ग आयोजित करण्यासाठी इलेक्ट्रॉनिक स्क्रीन गॅझेटची आवश्यकता असते. विद्यार्थ्यांना बर्‍याच काळासाठी सतत स्क्रीनवर टक लावून पाहणे आवश्यक असते, कधीकधी 2 ते 3 तास. अशाप्रकारे, बर्‍याच दिवसांपासून पडद्याकडे पहात असल्यामुळे, आपल्या आरोग्यावर प्रतिकारशक्तीवर खोलवर परिणाम होतो. यामुळे काही विद्यार्थ्यांमध्ये डोकेदुखी आणि डोळ्यांची समस्या दिसून येते.
ऑनलाईन अभ्यासाची पद्धत काही बाबतीत पूर्ण नाही. हे निश्चित आहे की त्याचे स्वतःचे बरेच नुकसान आहेत, परंतु काही महत्त्वाच्या परिस्थितींमध्ये ते आपल्यासाठी खूप फायदेशीर ठरले आहे. कोविड -19 (साथीचा रोग) सर्व देशभर असलेला लॉकडाउन नंतर, अनेक शाळा आणि अनेक विद्यार्थ्यांना ऑनलाईन अभ्यासाची पद्धत आशीर्वाद म्हणून आली आहे.
हें पण वाचा:- माझ्या आवडत्या प्राण्यावर निबंध
हें पण वाचा:- प्रदूषण : नियंत्रित करण्याचे उपाय
हें पण वाचा:- इको ब्रिक म्हणजे काय
हें पण वाचा:- आर्यभट उपग्रह माहिती
हें पण वाचा:- Battleground Mobile India Information In Marathi
हें पण वाचा:- वाघाची सर्व माहिती मराठी
हें पण वाचा:- मेरा भारत महान मराठी निबंध
हें पण वाचा:- Facebook Group Name List in Marathi
हें पण वाचा:- नेटवर्क सुरक्षा म्हणजे काय
हें पण वाचा:- Sarkari Naukri In Maharashtra
तर मित्रांनो तुम्हाला ऑनलाइन परीक्षेचे फायदे आणि नुकसान [Advantage and disadvantage of online exam in Marathi] समजले असेल. आपण या लेखात पाहिले आहेत की ऑनलाईन पेपर चे काय काय फायदे आहेत.
ऑनलाइन परीक्षा कशा घेतल्या जातात ऑनलाइन परीक्षेमध्ये कोणत्या गोष्टी महत्त्वाच्या आहेत, आणि कशा प्रकारे आपण ऑनलाइन परीक्षा पद्धतीचा फायदा घेऊ शकतो. आणि यात काही त्रुटी पण आढळते ऑनलाइन परीक्षेचा फायदा सोबत याचे काय काय नुकसान आहेत हे सुद्धा आपण आजच्या ह्या लेखांमध्ये आपण बघितले आहे.
आणि कशा प्रकारचे नुकसान आपल्याला बघायला मिळते हे सुद्धा आपण बघितले आहेत. तुम्हाला याबाबत निबंध पाहिजे असेल तर आम्हाला नक्की सजेशन द्या आम्ही यावा लवकर निबंध आणू आणि तुम्हाला याबाबत काही शंका असेल तर तुम्ही खाली कमेंट बॉक्समध्ये विचारू शकता. आम्ही लवकरच तुमच्या कमेंट चे उत्तर देऊ तुम्हाला अशीच माहिती मराठीमध्ये पाहिजे असेल तर आपल्या मराठी वेबसाईटला नक्की सबस्क्राईब करा आणि मिळवा लेटेस्ट अपडेट मराठीमध्ये.